Paweł Tkaczyk, autor książki “Grywalizacja”, definiuje grywalizację jako “dodawanie tzw. mechaniki gier do aspektów życia, które do tej pory z graniem nie miały wiele wspólnego”.
Aby zrozumieć, czym jest grywalizacja, musimy zatem określić, czym są „mechaniki gier”. To wszystko to, na czym opierają się gry (planszowe i komputerowe, ale także np. zespołowe), co sprawia, że gracze są zmotywowani i angażują się w rozgrywkę.
uczestnicy grają zespołowo, łączą swoje umiejętności i wiedzę, dzielą się zadaniami
wskaźnik postępu zwiększający motywację; np. 1-sza i 2-ga połowa meczu
zwiększa się w miarę postępów, np. 3-cia i 2-ga liga
nagroda i element zwiększający rywalizację; np. wynik meczu
wyróżnienie na tle innych; np. kto zdobył ile bramek?
coś do kolekcjonowania, zdobycz, np. medal lub puchar
Powyżej posłużyliśmy się przykładami gamifikacji ze sportu, aby łatwiej wyjaśnić, czym są mechaniki gier. Są one obecne w wielu innych, czasem nieoczywistych kontekstach, w tym w grach komputerowych i planszowych, a także w codziennych sytuacjach.
Chyba każdy spotkał się z promocją polegającą na zbieraniu naklejek lub pieczątek, np. za zakup kawy. To nic innego, jak przykład grywalizacji w marketingu! Karnet staje się w tym przypadku “paskiem postępu”, który obrazuje nam, kiedy zdobędziemy nagrodę (np. darmowy napój).
Innym przykładem jest zbieranie pieczątek w schroniskach turystycznych na najwyższych szczytach. Jeśli zbierzemy ich określoną ilość, zasłużymy na nagrodę (np. odznakę turystyczną PTTK). Jeśli jesteśmy przy temacie wędrowania, warto wspomnieć o wbudowanych w wiele współczesnych telefonów licznikach kroków. Te aplikacje motywują użytkowników do osiągnięcia konkretnych wyników (np. zalecane 10 tys. kroków), oferują także rankingi najlepszych dni oraz nagrody za osiągnięcie celu (nawet jeśli to tylko wirtualne oklaski i konfetti).
Grywalizacja znajduje zastosowanie także w biznesie. Z jednej strony są to zastosowania marketingowe, choćby w rodzaju wspomnianych karnetów z pieczątkami. Marketingowcy zorientowali się, że klienci gotowi są zapłacić, aby “zdobyć” szczególny status. Stąd wzięły się promocje umożliwiające wykupienie pierwszeństwa względem innych, np. w przypadku wchodzenia na pokład samolotu.
Inne (poza marketingiem) zastosowanie gamifikacji w biznesie związane jest z polityką kadrową. Nie ważne, czy chodzi o wdrożenie nowego pracownika i przedstawienie mu historii i wartości firmy, czy o edukowanie i rozwój już zatrudnionych pracowników. Każde z tych działań będzie bardziej skuteczne i efektywne, jeśli opierać się będzie na szkoleniach z elementami misji czy zadań z nagrodami.
Przykładem wykorzystania mechaniki gier w bibliotekach jest nagradzanie najbardziej aktywnych czytelników. W popularnych konkursach na “super czytelnika” punkty zdobywa się nie tylko za wypożyczanie książek, ale również za udział w spotkaniach, korzystanie ze strony internetowej lub aktywowanie kodów na książki elektroniczne lub audiobooki. W niektórych bibliotekach organizowane są także osobne konkursy dla najlepszych z najlepszych (biorą w nich udział super czytelnicy wyłonieni we wszystkich edycjach). Zbieranie punktów, rankingi, nagrody – to nic innego jak przykłady grywalizacji!
Innym, świetnym sposobem na promocję czytelnictwa opartym na grywalizacji, są gry na podstawie książek. Gamifikacja literatury polega na wykorzystaniu historii stworzonych przez pisarzy i oparciu na ich motywach mobilnych gier na smartfony.
Dzięki grywalizacji historia, w tym historia lokalna, przestaje być nudna! Z wykorzystaniem aplikacji ActionTrack powstają gry oparte na lekturach (np. Anoda), a także liczne mobilne gry terenowe oparte na faktach z polskiej historii.
Platforma ActionTrack pozwala na tworzenie gier terenowych, w których gracze poruszają się od punktu do punktu i rozwiązują przeróżne zdania. W założeniach gry te przypominają znane “Pokemon GO”. To idealny sposób na przyciągnięcie nie-czytelników do biblioteki. Tyczy się to szczególnie graczy, osób z młodego pokolenia, które nie mają nawyku korzystania z bibliotecznej oferty.
Edukacyjne gry mobilne uczą poprzez zabawę. To najlepszy sposób nauki, ponieważ uczestnicy zdobywają wiedzę niejako przy okazji. Multimedialne gry oddziałują na wiele zmysłów i posługują się tekstem, dźwiękami, obrazem a nawet wideo. Wspomaga to proces zapamiętywania. Istotne jest również, że gracze mają bezpośredni wpływ na fabułę. Połączenie mechaniki gier oraz wciągającej historii jest gwarantem zaangażowania graczy. Podsumowując, grywalizacja w edukacji to nowoczesny, a zarazem sprytny sposób na edukację i promocję czytelnictwa. Nie tylko wśród przedstawicieli najmłodszego pokolenia.