W ostatnich latach instytucje kultury, organizacje pozarządowe i placówki edukacyjne coraz częściej wykorzystują mechanizmy grywalizacji, aby promować zrównoważone postawy wśród dzieci, młodzieży i dorosłych. W dobie rosnących wyzwań środowiskowych, ekologiczne gry terenowe stały się innowacyjnym narzędziem łączącym edukację z interaktywną rozrywką na świeżym powietrzu.
Dlaczego ekologiczna gra terenowa działa lepiej niż tradycyjna lekcja?
Ekologiczna gra terenowa jest skutecznym narzędziem edukacyjnym, ponieważ nie tylko przekazuje wiedzę, ale również angażuje, uruchamia emocje i zmusza do działania. W odróżnieniu od typowej lekcji czy prezentacji, gra terenowa opiera się na bezpośrednim, aktywnym udziale uczestników, co sprzyja lepszemu zapamiętywaniu treści i utrwalaniu pozytywnych postaw wobec przyrody. Poprzez rozwiązywanie zadań, podejmowanie decyzji i eksplorowanie terenu uczestnicy uczą się ekologii w praktyce – aktywnie i poprzez wiele zmysłów (wzrok, zapach, dotyk). Kontakt z przyrodą jest dziś deficytowy – szczególnie wśród młodszych pokoleń. Ekologiczna gra terenowa to sposób, by ten kontakt przywrócić, ale w atrakcyjnej, nowoczesnej formie. Gra prowadzona w lesie, ogrodzie botanicznym czy dolinie rzecznej nie tylko przekazuje wiedzę, ale uczy uważności na otoczenie i wzmacnia emocjonalną więź z naturą. To doświadczenie, które zostaje z uczestnikami na długo – także po zakończeniu rozgrywki.
Grywalizacja w praktyce: jak pobudzić ciekawość i działanie?
Badania neurobiologiczne pokazują, że uczymy się najefektywniej wtedy, gdy jesteśmy emocjonalnie zaangażowani i fizycznie aktywni. Gry terenowe aktywują jednocześnie obszary mózgu odpowiedzialne za pamięć, emocje, empatię i nagrodę. Dzięki temu zdobywana wiedza jest lepiej przyswajana i zapamiętywana.
Największą siłą gier terenowych jest ich mechanika wykorzystująca elementy znane z tradycyjnych gier (np. zespołowych). Dobrze zaprojektowana gra angażuje od pierwszej minuty. Punkty, zadania, nagrody, drużynowa rywalizacja i fabularne wyzwania mobilizują do wysiłku intelektualnego i fizycznego. Grywalizacja sprawia, że zagadnienia, które na pozór mogą wydawać się trudne, stają się bardziej przystępne i fascynujące. Zamiast suchych faktów o zmianach klimatycznych, bioróżnorodności czy zrównoważonym rozwoju, uczestnicy poprzez fabularne wyzwania mogą „doświadczyć” tych kwestii, co pozwala im zrozumieć ich realne znaczenie. Dodatkowo, elementy rywalizacji i pracy zespołowej sprzyjają integracji grupy, rozwijają zdolności komunikacyjne, a także uczą odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Dzięki temu ekologiczne gry terenowe stają się nie tylko narzędziem edukacyjnym, ale także sposobem na zbudowanie trwałych postaw proekologicznych, które uczestnicy przenoszą na codzienne życie.
Studium przypadku: innowacyjne ekogry od Good Games
W 2023 roku współpracowaliśmy przy tworzeniu ekologicznych gier dla Śląskiego Ogrodu Botanicznego – instytucja podjęła się realizacji aż trzech tytułów w tej tematyce. Projekty zostały sfinansowane z funduszy Iceland, Liechtenstein, Norway grants. W jaki sposób edukacja ekologiczna idzie w parze z dobrą zabawą na świeżym powietrzu?
Zielona przygoda w Czerwonym Ogrodzie
Przybysze z planety BlueGreen
„Przybysze z planety BlueGreen” to mobilna ekologiczna gra terenowa, która niesie za sobą wartości edukacyjne dotyczące urbanistyki oraz zmian klimatycznych. Gracz wciela się w rolę planisty miejskiego, a jego zadaniem jest poznanie Mikołowa, zidentyfikowanie trudności jakie przed nim stoją i znalezienie odpowiednich rozwiązań dla przyszłych wyzwań. Uprzednio jednak uczestnicy muszą poznać historię miasta i dostrzec zależności wynikające ze zmieniającego się klimatu. Przewodnikiem w grze są przybysze z odległej planety BlueGreen, którzy dzielą się wiedzą i doświadczeniem dotyczącym błękitno-zielonej infrastruktury miasta.
Odgłosy Doliny… mobilna gra rowerowa
Mobilna ekologiczna gra terenowa „Odgłosy Doliny” to wyjątkowy projekt, ponieważ trasę wiodącą wzdłuż Doliny Rzeki Jamny pokonuje się… na rowerach! Głównym motywem jest szeroko pojęta przyroda i jej ochrona. Zadaniem gracza jest zdobycie magicznych kluczy, które otworzą bramy lasu. W grze spotykamy postaci takie jak duch lasu, charyzmatyczny leśnik, skrzat, krasnal czy nawet mówiące paprocie. Oprócz fabularnej strony gry, istotna jest również warstwa ekologiczna, a w niej pytania dotyczące walorów krajobrazowych Doliny Rzeki Jamny oraz jej różnorodności gatunkowej, ze szczególnym uwzględnieniem roślin chronionych i rzadkich. Dodatkowo, gra porusz kwestie związane z życiem zwierząt w środowisku rzeki i lasu.
Ekologiczna gra terenowa w Twojej instytucji
Przedstawione wyżej projekty pokazują, jak różnorodne mogą być formy ekoedukacji – od gier inspirowanych miejską infrastrukturą, po narracyjne przygody w lesie czy ogrodzie botanicznym. Każda z nich została dostosowana do lokalnego kontekstu, celów edukacyjnych i grupy odbiorców, co przełożyło się na wysoki poziom zaangażowania uczestników.
Zespół Good Games od lat tworzy gry terenowe, które łączą rzetelną wiedzę, mechanizmy grywalizacji i wartościowe doświadczenia w kontakcie z naturą. Współpracujemy z instytucjami kultury, placówkami edukacyjnymi i samorządami, projektując scenariusze dopasowane do potrzeb konkretnego miejsca i odbiorców.
Jeśli chcesz wprowadzić podobne działania w swojej instytucji – w wersji tradycyjnej lub mobilnej – chętnie porozmawiamy o możliwościach współpracy.
