Żyrardów to z pewnością jedna z perełek na mapie Polski. Miasto o niezwykłej architekturze, którego historia nierozerwalnie jest związana z produkcją tkanin lnianych… i strajkami. To właśnie mieszkanki Żyrardowa jako pierwsze na ziemiach Polski stanęły do walki o prawa pracownicze.
Strajk szpularek w Żyrardowie
Strajk szpularek z 1883 roku stanie się tematem planszowej gry wielkoformatowej, nad którą w trakcie warsztatów pracowała żyrardowska młodzież. Efektem protestu pracownic żyrardowskich Zakładów Lniarskich były na przykład zakaz pracy dzieci i skrócenie czasu pracy – coś, co dzisiaj wydaje nam się oczywiste, a jednak nie otrzymaliśmy tego za darmo. Mimo ogromnej wagi tego wydarzenia historia szpularek nie jest znana. Sama odkryłam ją podczas mojego pobytu w Żyrardowie kilka lat wcześniej, gdy trafiłam na tablicę upamiętniającą strajk. Zafascynowała mnie wówczas ta historia kobiet, które rozpoczęły zmianę.
Historia żyrardowskich szpularek w grze
Teraz ta historia do mnie wraca: przez dwa dni mogłam pracować z młodzieżą, która historię żyrardowskich szpularek przekładała na język gry planszowej. Oczywiście, zanim przystąpiliśmy do projektowania gier, młodzież musiała poznać tę historię. Zadbał o to organizator całego przedsięwzięcia, czyli Muzeum Lniarstwa (które zresztą serdecznie polecam), zapraszając grupę projektową do udziału w warsztatach historycznych.
Najpierw historia, później praktyka
Licealiści wyposażeni w wiedzę o sytuacji pracowników i pracownic Zakładów Lniarskich i o przebiegu strajku mogli zabrać się za projektowania gry. Ale żeby gry zaprojektować, trzeba najpierw dokładnie im się przyjrzeć. Pierwszego dnia spędzaliśmy więc czas na… graniu. Podzieliliśmy się na mniejsze grupki, z których każda rozegrała co najmniej trzy tytuły, a następnie omówiliśmy wspólnie ich mocne i słabe strony. W trakcie rozgrywek w niektórych głowach pojawiały się już zalążki pomysłów, jak wykorzystać historię do szpularek do stworzenia angażującej gry.
Ciąg dalszy nastąpi
Drugiego dnia te pomysły zaczęły nabierać kształtów. Na przygotowanych wcześniej prototypowych planszach pojawiły się nazwy budynków i trasy do pokonania przez graczy. Obok plansz wyrosły stosy kart oraz spisane instrukcje. Na koniec zostało już tylko przetestowanie gier.
Efekty pracy żyrardowskiej młodzieży będzie można podziwiać już w kwietniu: przy okazji kolejnej rocznicy strajku szpularek. Wielkoformatowa gra planszowa będzie przybliżać tę niezwykłą historię w Muzeum Lniarstwa, do którego serdecznie zapraszamy!