W gminie Sosnówka, gdzie dzieci i młodzież z mniejszych miejscowości codziennie przemierzają drogi do szkoły pieszo, rowerami lub autobusem, kwestia bezpieczeństwa ruchu drogowego jest absolutnie kluczowa. Nie mniej ważna jest umiejętność reakcji na niespodziewane wydarzenia na drodze i w domu oraz wiedza, jak udzielać pierwszej pomocy. Z tym wyzwaniem postanowiło zmierzyć się Koło Gospodyń Wiejskich w Wygnance, realizując projekt „Wygraj bezpieczeństwo!” w ramach trzeciej edycji programu grantowego Drogowskaz.
Projekt miał prosty, ale skuteczny cel: odejść od teoretycznych prelekcji i przekazać zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego i udzielania pierwszej pomocy w sposób, który naprawdę dotrze do młodego odbiorcy – czyli poprzez elementy grywalizacji w edukacji.
Dekada działań na rzecz BRD 2021-2030
Znaczenie bezpieczeństwa ruchu drogowego odzwierciedla globalne zobowiązanie do walki z wypadkami. W maju 2021 r., podczas 6. Światowego Tygodnia BRD, ogłoszono Plan Dekady Działań na rzecz BRD 2021–2030. Jego ambitnym celem jest obniżenie liczby zabitych w wypadkach drogowych na świecie o co najmniej 50%. To globalne dążenie wynika z faktu, że BRD ma dwa fundamentalne wymiary:
- Wymiar humanitarny i społeczny. Wypadki drogowe to globalny kryzys i główna przyczyna śmierci wśród dzieci i młodych osób w wieku 5–29 lat. W Polsce, mimo postępu, co roku na drogach ginie około 2,5 tysiąca osób. Każda z tych ofiar oznacza tragedie ludzkie i osamotnione rodziny. Działania w zakresie BRD to ratowanie życia, zdrowia i zapobieganie kryzysom społecznym.
- Wymiar ekonomiczny. Zła sytuacja w ruchu drogowym generuje olbrzymie i wymierne straty finansowe dla państwa. Koszt społeczno-ekonomiczny wypadków drogowych dla Polski przekracza 35 miliardów złotych rocznie, co stanowi 1,5% Produktu Krajowego Brutto (PKB). Poprawa BRD jest więc kluczowym czynnikiem dla oszczędności budżetowych. Zmniejsza wydatki na służby ratunkowe, opiekę medyczną i świadczenia powypadkowe, zwalniając środki na inne kluczowe obszary rozwoju kraju.
Wielkoformatowa gra planszowa – edukacja przez działanie i grywalizację
Centralnym punktem inicjatywy Koła Gospodyń Wiejskich w Wygnance „Wygraj bezpieczeństwo” stało się stworzenie wielkoformatowej gry planszowej. Kluczowe było zaangażowanie samych uczniów: starsza młodzież ze Szkoły Podstawowej im. J. I. Kraszewskiego w Sosnówce (klasy VI–VIII) wzięła udział w warsztatach, podczas których nie tylko pogłębiała swoją wiedzę o przepisach, ale też projektowała grę. Tym samym, stworzyli narzędzie edukacyjne dla swoich młodszych kolegów i koleżanek – przede wszystkim klasy I–V.
Zarys fabularny gry „Wygraj bezpieczeństwo” jest niezwykle przystępny i związany z lokalnym kontekstem. Gracze w wieku 8–12 lat wcielają się w solenizantów, którzy mają za zadanie jak najszybciej rozdać 10 zaproszeń urodzinowych przyjaciołom mieszkającym w różnych częściach Sosnówki i okolic. Plansza gry przedstawia siatkę ulic i skrzyżowań, a do bezpiecznego dotarcia do celu (domów przyjaciół) niezbędne jest ścisłe przestrzeganie zasad – zwracanie uwagi na innych użytkowników ruchu, na przejścia dla pieszych oraz znaki drogowe, takie jak STOP, zakaz wjazdu czy nakazy skrętu.
Ta forma zabawy to modelowy przykład, jak grywalizacja w edukacji może wspierać naukę w sposób angażujący, emocjonujący i skuteczny.
Autorka zdjęć: Krystyna Pawlik, KGW Wygnanka, gmina Sosnówka
Piknik o bezpieczeństwie i pomocy
Finałem projektu był piknik profilaktyczny, który odbył się 11 września. Był to moment, w którym wielkoformatowa gra planszowa „Wygraj bezpieczeństwo!” miała swoją premierę, a w zabawie wzięło udział niemalże 200 uczniów. Piknik był jednak czymś więcej niż tylko grą. Stał się przestrzenią do integracji społeczności szkolnej, gminnej i służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo.
Współpraca z Komendą Policji w Wisznicach, Ochotniczą Strażą Pożarną w Sosnówce oraz Wojewódzkim Ośrodkiem Ruchu Drogowego w Białej Podlaskiej (WORD) umożliwiła przeprowadzenie szeregu praktycznych działań: od prelekcji i pokazów po szkolenie z pierwszej pomocy przedmedycznej oraz, co szczególnie uświadamiające, symulację wypadku drogowego.
Jedną z najważniejszych cech „Wygraj bezpieczeństwo!” jest jego potencjał na trwałość. Gra planszowa zostaje na stałe w zasobach szkoły i KGW jako narzędzie dydaktyczne, które zostanie wykorzystane podczas kolejnych wydarzeń dla dzieci i młodzieży. To kolejny przykład, że grywalizacja w edukacji może mieć realny, długofalowy wpływ na postawy i zachowania młodych ludzi.
Podsumowanie
Czy lokalne inicjatywy oparte na edukacji przez zabawę są przyszłością profilaktyki bezpieczeństwa ruchu drogowego i umiejętności dotyczących pierwszej pomocy? Wszystko wskazuje na to, że w Sosnówce właśnie ten model okazał się zwycięski – a projekt „Wygraj bezpieczeństwo” pokazuje, że grywalizacja w edukacji może być skutecznym narzędziem w kształtowaniu świadomości i odpowiedzialnych zachowań najmłodszych uczestników ruchu drogowego.
Skontaktuj się z nami i stwórz własną grę!
