Patroni roku 2023 są doskonałym punktem wyjścia do planowania projektów w instytucjach kultury. Sejm i Senat RP wybrały łącznie 9 osób, którym warto poświęcić większą uwagę planując wydarzenia kulturalne, edukacyjne i animacyjne w 2023 roku. W artykule przedstawiamy pokrótce poszczególne postaci i dzielimy się pomysłami, w jaki sposób mogą one stać się inspiracją dla mobilnych gier terenowych.
Wojciech Korfanty
Pierwszym na liście patronem jest Wojciech Korfanty, który w 2023 roku obchodziłby swoje 150 urodziny. Wojciech Korfanty był polskim politykiem związanym z ruchem chrześcijańskiej demokracji. Do historii przeszedł przede wszystkim jako jeden z dowódców zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego i późniejszy dyktator III Powstanie Śląskiego. Jego postać może być więc szczególnie inspirująca dla instytucji tych dwóch regionów.
Paweł Edmund Strzelecki
W 2023 roku mija 150 lat od śmierci Pawła Edmunda Strzeleckiego – podróżnika, badacze, filantropa. Życiorys P. Strzeleckiego aż prosi się o zgamifikowanie! Był w końcu pierwszym Polakiem, który samodzielnie okrążył Ziemię. To przez niego najwyższy szczyt Australii nazywa się Górą Kościuszki – Strzelecki nadał jej to imię, by uczcić innego wybitnego Polaka.
Podróże i działalność Pawła E. Strzeleckiego mogą być pretekstem do pokazania społeczności najdalszych zakątków świata.
Aleksander Fredro
„Jeśli nie chcesz mojej zguby, krokodyla daj mi, luby” – kto z nas nie zna tego cytatu? Mistrz Fredro obchodziłby w tym roku 230 urodziny, a jego komedie wciąż nas bawią. Kolejne adaptacje „Zemsty” czy „Ślubów panieńskich” wywołują salwy śmiechu u kolejnych pokoleń. Tego typu teksty doskonale nadają się jako materiał wyjściowy do warsztatów projektowania gier: młodzież odkryje w nich uniwersalne elementy, które mogą się sprawdzić także we współczesnych tekstach kultury.
Aleksandra Piłsudska
Aleksandra Piłsudska był nie tylko żoną swojego męża – zdecydowanie warto to podkreślać. Ta niesamowita kobieta była działaczką niepodległościową związaną z Polską Organizacją Wojskową, Polską Partią Socjalistyczną (działała w jej Organizacji Bojowej) i Związkiem Strzeleckim. Do legendy przeszły już historie o tym, jak wraz z towarzyszkami szmuglowała broń. Aktywnie działała także na rzecz praw kobiet, prawdopodobnie to jej naciski pozwoliły na zrównanie płci w prawie wyborczym wolnej Polski. Aleksandra Piłsudska tworzyła także biblioteki, pomagała sierotom i wspierała najbiedniejszych.
Maurycy Mochnacki
Maurycy Mochnacki to teoretyk romantyzmu i pianista, ale do historii przeszedł przede wszystkim jako uczestnik i kronikarz powstania listopadowego. Osobiście podzielam jego przekonanie, że warunkiem istnienia narodu jest stworzenie własnej literatury.
Jadwiga Zamoyska
Druga kobieta na liście to słynna działaczka społeczna, związana z Fundacją Zakłady Kórnickie. Jest założycielką Szkoły Domowej Pracy Kobiet, która przygotowywała dziewczęta do wypełniania obowiązków domowych w oparciu o wartości chrześcijańskie.
Jerzy Nowosielski
Patronem roku w setną rocznice swoich urodzin został też Jerzy Nowosielski, malarz i rysownik, a do tego filozof i teolog prawosławny. Fascynował się wschodnią sztukę sakralną i jest uznawany za najważniejszego polskiego pisarza ikon. Wiele jego prac zdobi cerkwie i prawosławne i greckokatolickie.
Patroni senaccy
Senat RP wybrał kolejną trójkę patronów roku, której właściwie nikomu nie trzeba przedstawiać. Są to postacie powszechnie znane i szanowane, wpisane w główny nurt kultury polskiej. Są to Mikołaj Kopernik, Wisława Szymborska i Jan Matejko.
Garść inspiracji
Na patronów roku wybiera się zwykle osoby o znaczącym dorobku i przez to ciekawym życiorysie. To oznacza, że stanowią świetny punkt do wyjścia do planowania projektów w instytucjach kultury!
Pierwszym skojarzeniem jest oczywiście szlak Pawła Edmunda Strzeleckiego. Gracze mogą odkrywać skarby Australii, Nowej Zelandii i Ameryki Południowej, wyruszając w metaforyczną podróż z ActionTrack.
ActionTrack może się świetnie sprawdzić w quizach o twórczości Jana Matejki. Kogo przedstawia dany obraz? Gdzie można go oglądać? Dla najlepszych warto przygotować nagrodę! W podobny sposób można przedstawić lokalnej społeczności twórczość Jerzego Nowosielskiego, która – rozrzucona po całym kraju – może być pretekstem do poznania kultury prawosławia, a więc do dyskusji na temat polskiej tożsamości i multikulturowości naszego kraju.
Innym pomysłem na grę jest życie Aleksandry Piłsudskiej – to właściwie gotowy scenariusz na film sensacyjny. Taka gra wciągnie młodzież i pokaże im inną stronę walki o niepodległość, a także zwiększy świadomość na temat praw wyborczych kobiet.
Do dzieła!
Nie ma na co czekać: także i ten rok obfituje w inspiracje!