EtnoPolska 2021 to nowe możliwości dofinansowania działań wspierających popularyzację tradycji i rozwijanie materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Program wspiera w szczególności działania w społecznościach oddalonych od dużych ośrodków życia kulturalnego.
Główne założenia programu
Program EtnoPolska skierowany jest do samorządowych instytucji kultury, czyli na przykład bibliotek lub domów kultury. Drugim typem podmiotów uprawnionych do składania są organizacje pozarządowe. Kolejnymi zaś koła gospodyń wiejskich a także kościoły i związki wyznaniowe (oraz ich osoby prawne). Wniosek mogą składać również podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Program zakłada dofinansowanie zadań wzmacniających tożsamość kulturową i uczestnictwo w kulturze na poziomie lokalnym i regionalnym.
Jak to rozumieć? Otóż, w opisie strategicznym programu czytamy, że odpowiada on na potrzeby społeczności lokalnych i regionalnych, dla których ważne jest dziedzictwo kulturowe.
Tradycja przekazana młodzieży
Szacunek dla tradycji, dla obyczajowości, czy jeszcze szerzej dla dorobku kulturowego poprzednich pokoleń jest postawą budowania tożsamości. Aktywne uczestnictwo w życiu społeczno-kulturalnym oraz w organizowanych w związku z tym wydarzeniach, staje się ważnym spoiwem mędzypokoleniowym. Dlatego też tak ważne jest funkcjonowanie zespołów folklorystycznych i regionalnych, amatorskich zespołów teatralnych oraz grup muzycznych. Nie mniej istotne są różnego organizacje zrzeszające członków społeczności lokalnych (w tym m.in. Kół Gospodyń Wiejskich i Ochotniczych Straży Pożarnych).
Program EtnoPolska stwarza więc warunki „dla wzmacniania lokalnej tożsamości kulturowej i uczestnictwa w kulturze na poziomie lokalnym i regionalnym, obejmujące działania na rzecz trwałości tradycji, w tym twórcze ich wykorzystanie”. W ramach programu dofinansowane będą przedsięwzięcia popularyzujące dziedzictwo kulturowe, szczególnie w miejscowościach liczących nie więcej niż 50 tysięcy mieszkańców. Trzeba również dodać, że podejmowane inicjatywy mogą bezpośrednio nawiązywać do tradycji kulturowych czy inspirować się nią. Można też ukazywać bogactwo tradycji we współczesnych kontekstach.
Od edukacji do działania
Należy podkreślić, że program EtnoPolska 2021, określa bardzo szeroko sposoby popularyzacji kultury ludowej. Po pierwsze zakłada działania z zakresu edukacji regionalnej i upowszechniania wiedzy na temat tradycyjnych wartości obecnych w kulturze materialnej.
Po drugie wspiera zadania z zakresu twórczości ludowej i amatorskiej wielu dziedzin, uwzględniające tradycyjne rękodzieło i rzemiosło, a także unikatowe zjawiska folkloru wiejskiego i miejskiego. Niezmiernie ważny jest jednak kontekst realizacji, czyli aktywizacja i integracja społeczności lokalnej. Po trzecie w ramach EtnoPolska 2021 można wnioskować również o dofinasowania działań związanych z inwentaryzacją zabytków, zarówno materialnych jak i niematerialnych. W końcu, program dofinansowuje działania w zakresie uzupełnienia i renowacji strojów ludowych oraz rekwizytów obrzędowych dla zespołów regionalnych. Wspiera więc prezentację tradycji muzycznych, tanecznych i śpiewaczych oraz folklor obrzędowy w regionach.
4 typy działań w programie
W ramach programu można ubiegać się o dofinansowanie realizacji projektów usystematyzowanych w następujące 4 typy działań.
1) Działania popularyzujące żywe i zanikające zjawiska kultury ludowej, takie jak wystawy, konkursy, przeglądy, festiwale, koncerty.
2) Inicjatywy edukacyjno-animacyjne wspomagające lokalne społeczności w działaniach twórczych, w działaniach na rzecz zachowania, przekazu i kontynuacji tradycji regionalnych oraz w działaniach inspirowanych lokalnym dziedzictwem kulturowym i/lub nawiązujących do niego, takie jak warsztaty, kursy. Biorą więc pod uwagę fakt, że dla młodych osób szczególnie angażujące są gry, ciekawą i innowacyjną formą przestawienia tradycji może być mobilna gra terenowa. Gra może być poprzedzona warsztatami poszukiwania źródeł. Przykłady realizacji gier z warsztatami dla młodzieży znajdują się z zakładce aktualności oraz na bieżąco na profilu facebooka.
3) Organizacja szkoleń, konferencji, w tym dokumentacja unikalnych zjawisk kultury ludowej oraz tworzenie archiwów/zapisów cyfrowych folkloru. Dlatego też może odpowiednim działaniem poprzedzającym popularyzację będą szkolenia? Good Books proponuje na przykład tematy z zakresu dziedzictwa kulturowego: „Edukacja regionalna w bibliotece” lub „Biblioteka jako instytucja chroniąca dziedzictwo lokalne. Poszukiwanie inspiracji, gromadzenie pamiątek, zbieranie relacji, narzędzia cyfrowe”.
4) Renowacja i zakup strojów ludowych oraz rekwizytów obrzędowych dla zespołów regionalnych kultywujących i popularyzujących lokalne tradycje w dziedzinie folkloru: muzyki, tańca, śpiewu i obrzędowości.
Kryteria oceny wniosków
Wnioski są poddawane ocenie w 3 kategoriach, za które łącznie można uzyskać 100 punktów. Są to ocena merytoryczna (40 punktów), społeczna (30 punktów) oraz organizacyjna (30 punktów).
Jak widać najważniejsza z nich jest ocena merytoryczna, które zawiera kilka ważnych elementów, takich jak spójność zadania, adekwatność form przekazu, oraz – co chyba najważniejsze – odniesienie do tradycji i tożsamości kulturowej.
W ocenie społecznej liczy się przede wszystkim wpieranie działań dotyczących relacji i społeczności lokalnej. Ocena organizacyjna zaś dotyczy sposobu realizacji projektu.
Najważniejsze informacje
- Program przewiduje dofinansowanie projektów o wartości od 10 000 do 150 000 złotych.
- Wnioskodawca może złożyć maksymalnie jeden wniosek, a wnioski są dostępne w systemie eboi. Zachęcamy do analizy wniosku wzorcowego
- Dofinansowanie zadania może wynosić 95% budżetu zadania.
- Wnioski przyjmowane są do 18 stycznia 2021 roku.
Szczegółowy regulamin programu znajduje się na stronie Narodowego Centrum Kultury.
Jeżeli myślicie o przygotowaniu szkolenia, warsztatu lub mobilnej gry terenowej ukazującej siłę i piękno tradycji regionu, zadzwońcie na numer 609 365 220. Porozmawiamy o sposobach zaangażowania młodzieży (i nie tylko) w projekt do EtnoPolska 2021.
